Najważniejsza jest inwestycja w ludzi
„Drodzy Nauczyciele Akademiccy, Prorektorzy, Dziekani, Pracownicy Politechniki Rzeszowskiej, Koleżanki i Koledzy, to wy stoicie za rozwojem i sukcesami naszej uczelni. Każdy z was pełni znaczącą rolę w budowie naszej Politechniki! Fundamentem każdej społeczności jest wzajemne zaufanie, szczerość i szacunek, dlatego tak cenne są dla mnie wszystkie zgłaszane przez Was głosy, problemy, opinie i pomysły. Serdecznie za to dziękuję” – podkreślał rektor prof. dr hab. inż. Piotr Koszelnik podczas uroczystości inaugurującej 73. rok akademicki na Politechnice Rzeszowskiej.
Przemówienie rektora
Rektor w swoim przemówieniu mówił, że jest to ostatni rok kadencji obecnych władz Politechniki Rzeszowskiej, kadencji szczególnej, ponieważ naznaczonej pandemią, wojną w Ukrainie i trudną sytuacją ekonomiczną. Prof. Piotr Koszelnik podkreślił, że zadaniem rektora jest planowanie działania i rozwoju uczelni w perspektywie wieloletniej, przygotowywanie projektów kolejnych działań, inwestycji i modernizacji. „Myślenie w perspektywie zadowolenia tu i teraz, bez planowania i przewidywania, dalszego perspektywicznego spojrzenia, nie może w żadnej skali i w żadnej instytucji zakończyć się dobrze. Jest to tak zwana pamięć instytucjonalna, o której mówiłem prawie cztery lata temu. Zgodnie z deklaracją nie wprowadziłem rewolucji w strukturze i zatrudnieniu na uczelni, a starałem się wykorzystać talenty i doświadczenie pracowników w miejscach dla uczelni optymalnych. Staram się jednoczyć społeczność, ponieważ bardzo doceniam, ogromny wkład każdego z was w rozwój miejsca pracy i nauki zgodnie z hasłem My Politechnika”.
Twórcy Politechniki Rzeszowskiej postawili sobie za cel zbudowanie szkoły kształcącej kadry na potrzeby przemysłu Rzeszowa i okolic. Przez ponad 70 lat funkcjonowania naszej uczelni cel ten nie uległ zmianie. Jednocześnie wraz z rozwojem Politechnika Rzeszowska zaczęła odgrywać znaczącą rolę również w innych obszarach. „Nasza uczelnia mocno angażuje się w rozwój społeczności lokalnej i regionalnej. Ostatnie trzy lata to dziesiątki spotkań i rozmów zespołu rektorskiego i dziekanów z przedstawicielami przemysłu, którzy wskazują na duże zapotrzebowanie na absolwentów naszej uczelni, nie tylko inżynierów. Uczelnie, w tym nasza, stają się obecnie centrami wsparcia dla tematów społecznych i kulturalnych czy idei zrównoważonego rozwoju. W kolejnych latach Politechnika Rzeszowska będzie aktywniej działać w zakresie społecznej odpowiedzialności uczelni, tematów równości i braku dyskryminacji” – mówił rektor.
Prof. Piotr Koszelnik odniósł się również do oferty kształcenia realizowanej na naszej uczelni: „Modyfikujemy ofertę kształcenia, wzbogacając ją o nowe kierunki. Nie można jednak wiedzy i umiejętności naszego absolwenta zawężać do chwilowo modnej tematyki. Dlatego też monitorujemy i obserwujemy realizowane kierunki studiów, udoskonalamy je, wprowadzając zmiany i nowe przedmioty. Ponieważ planujemy w kolejnych miesiącach promować nowe techniki i metody kształcenia, podjęliśmy decyzję o utworzeniu Centrum Doskonałości Dydaktycznej, którego celem jest między innymi organizacja szkoleń dla nauczycieli akademickich z zakresu dydaktyki. Widzimy potrzebę dostosowania się do nowych dynamicznych form kształcenia. Będziemy więc pracować nad wdrożeniem mikropoświadczeń, ważnego czynnika w kształceniu ustawicznym i rozwoju zawodowym, na który zwraca uwagę Komisja Europejska. Nauczyciele akademiccy mają możliwość podnoszenia swoich kwalifikacji w zakresie dydaktyki. W tym celu został zainicjowany cykl spotkań „Dydaktyczne czwartki”. O jakości pracy dydaktycznej i administracyjnej świadczą wyłącznie pozytywne wyniki akredytacji Polskiej Komisji Akredytacyjnej i innych instytucji certyfikujących uzyskane w ostatnich trzech latach”.
Jednym z kluczowych problemów ostatnich lat była zmniejszająca się liczba studentów. Jak podkreślał rektor: „Poświęciliśmy wiele sił, czasu i środków na promocję oferty kształcenia Politechniki Rzeszowskiej. Pracownicy naszej uczelni odbyli dziesiątki wizyt w szkołach średnich, równie wiele wydarzeń dla uczniów zorganizowano na naszej uczelni. Wykłady, warsztaty, dni otwarte, nocne spotkania z nauką, udział w targach edukacyjnych, reklamy w mediach itp. Te wszystkie działania to Państwa ciężka praca. Wielkie zaangażowanie całej naszej społeczności, które przynosi efekty. Pozytywne informacje o Politechnice Rzeszowskiej, o osiągnięciach naukowych naszych pracowników i studentów oraz o licznych sukcesach, pojawiają się ogólnopolskich mediach bezprecedensowo często. Wyniki rekrutacji na studia w bieżącym roku akademickim są optymistyczne. W rekrutacji na studia rozpoczynające się od semestru zimowego na Uczelnię aplikowało 7101 kandydatów. Łącznie na wszystkie formy i poziomy kształcenia przyjętych zostało 4359 studentów. Zakładamy, że w semestrze zimowym będziemy kształcić prawie 11,5 tysiąca studentów, a w najbliższych latach gospodarka otrzyma od nas rocznie ponad 2 tysiące wykwalifikowanych absolwentów” – mówił rektor.
Prof. Koszelnik zwrócił jednak uwagę na problemy wynikające z mniejszego zainteresowania kierunkami technicznymi: „Młodzież wybiera zawód, kierując się różnymi, mniej lub bardziej obiektywnymi kryteriami. Obok kierunków chętnie wybieranych, takich jak: informatyka, inżynieria i analiza danych, lotnictwo i kosmonautyka, logistyka czy architektura, prowadzimy kształcenie na kierunkach, na których absolwentów jest duże zapotrzebowanie, ale zainteresowanie studiowaniem mniejsze. Spowoduje to niebawem olbrzymie problemy z dostępnością kadr w przemyśle chemicznym czy materiałowym, a nawet budowlanym. Jest to problem ogólnopolski. Wspólnie z rektorami Konferencji Rektorów Polskich Uczelni Technicznych podejmujemy walkę o wsparcie centralne tych kierunków. Będziemy się również zwracać o wsparcie takich działań do władz w regionach. W ogólnej tendencji zmniejszającej się liczby kandydatów na studia odnotowaliśmy wzrost zainteresowania nauką na Politechnice Rzeszowskiej”.
Rektor, zwracając się do studentów, mówił: „Wszystkie te działania są z myślą o was. Naszym celem jest, abyście zdobyli dobre wykształcenie, ale także rozwijali się w innych obszarach. Zasoby uczelni są dla was otwarte. Koła naukowe, sekcje sportowe, różnego rodzaju organizacje i zespoły działające na Politechnice Rzeszowskiej czekają na Was, oferując wam wiele możliwości uzupełnienia wiedzy i nabycia umiejętności poza cyklem kształcenia. Korzystajcie z tego. Szczególną opieką chcemy otoczyć studentów pierwszego roku. Przygotowaliśmy dla Was dodatkowe zajęcia, dające więcej czasu na przyswojenie koniecznej wiedzy. Jak każdego roku apeluję do Was młodzi Przyjaciele o cierpliwość. Studia techniczne nie są łatwe, wymagają pracy, wytrwałości i pilności, ale stanowią przyszłość gospodarki. My, nauczyciele akademiccy jesteśmy tu dla was. Stawianie wymagań i ich weryfikacja są naszym zadaniem, które realizujemy dla waszego dobra. Prosimy o zaufanie i zaangażowanie. Dziekani, opiekunowie roczników są do waszej dyspozycji i z pewnością będą Wam pomagać. Studentów pierwszego roku informuję, a starszym studentom przypominam, że na uczelni działa rzecznik praw studenta. Jest on waszym adwokatem, który będzie pomagał rozwiązywać ewentualne trudne sytuacje. Wspierać was będą także uczelniani psychologowie. Wierzę, że podobnie jak tysiące osób w ciągu minionych siedemdziesięciu trzech lat, poczujecie się częścią tej wspaniałej uczelni”.
Rektor podkreślił, że na Politechnice Rzeszowskiej studiują mądrzy, przedsiębiorczy pasjonaci, odnoszący sukcesy na arenie międzynarodowej. „Student kierunku inżynieria i analiza danych został laureatem konkursu INTERSTUDENT 2023 na najlepszego studenta zagranicznego w Polsce. Koło Naukowe EUROAVIA zdobyło 3. miejsce w międzynarodowych zawodach rozgrywanych w USA, a PRz Racing wielokrotnie stawał na podium podczas europejskich zawodów. Studentka Wydziału Chemicznego została laureatką programu Talenty Jutra, finansowanego przez Fundację Empiria i Wiedza. To tylko przykład tych wspaniałych sukcesów. Należy podkreślić, że studenci potrafią pozyskać finansowanie zewnętrzne na swoją działalność zarówno w ramach konkursów, jak i od sponsorów. Dziękuję wszystkim instytucjom, które finansowo wspierają działalność studencką. Drodzy przyjaciele, to inwestycja w waszą przyszłość” – mówił rektor.
Głównym filarem akademickości są badania naukowe. „Jakkolwiek patetycznie to brzmi, my ludzie nauki jesteśmy od poszerzania wiedzy i odkrywania nowych jej obszarów. Tak dzieje się także na Politechnice Rzeszowskiej. W wyniku ostatniej ewaluacji wszystkie ewaluowane dyscypliny uzyskały pełnię uprawnień akademickich, a trzem przyznano kategorię A. To sukces, ale na pewno stać nas na więcej. Ostatnie dwa lata to znaczący przyrost publikacji za 100, 140 i 200 punktów, choć wynika on głównie ze wzrostu liczby publikacji w dwóch najniższych zakresach. Musimy wyrwać się z tej pułapki średniego rozwoju. Będziemy motywować do publikowania w najlepszych czasopismach, wprowadzając jeszcze w tym roku regulamin motywacyjny, który będzie adresowany także do osób niebędących nauczycielami. Z satysfakcją stwierdzam, że w najlepszych czasopismach publikują coraz częściej młodsi badacze. Obawą jest jednak to, że ci młodzi się starzeją. Liczba naukowców w wieku poniżej 35 lat zmniejszyła się na naszej uczelni między 2021 a 2023 rokiem o 21 osób. Z powodów biologicznych, ale także ekonomicznych. To wielki problem nauki i szkolnictwa wyższego w całej Polsce. Nie będzie rozwoju nauki bez młodych kadr. Tak jak nie będzie publikacji i patentów bez dofinansowania nauki i projektów badawczych (…). Uczestniczymy w wielu ciałach zrzeszających uczelnie i przemysł. Nie uchylamy się od odpowiedzialności za łączenie naukowców, przedsiębiorców, samorządowców, choć kosztuje to często dużo pracy i czasu, a rezultaty są czasem nieoczywiste. Na utrzymanie potencjału badawczego przeznaczamy coraz więcej środków subwencyjnych. Wzrost z 5,5 mln zł w 2021 roku do 12 mln w 2023 jest znaczący. W tej ostatniej kwocie 5 mln zł to tegoroczny koszt funkcjonowania Szkoły Doktorskiej. W 2021 roku było to ok. 1 mln zł. Szkoła doktorska, która daje możliwość rozwoju naukowego młodym ludziom, niestety tylko częściowo jest finansowana z budżetu państwa. Obecnie w szkole doktorskiej kształci się 105 osób (…). W ostatnich latach realizowaliśmy granty krajowe w kwocie ok. 65 mln zł rocznie, a międzynarodowe na ok. 11 mln zł”.
„Nie obawiamy się wykorzystywać naszych kompetencji w rozwoju najnowocześniejszych technologii. Od początku podjęliśmy się pracy w Podkarpackiej Dolinie Wodorowej, i nie patrząc na problemy organizacyjne (bezpieczeństwo!), stworzyliśmy Laboratorium Wodorowe, inwestując ponad 2 mln zł własnych środków. Uzyskaliśmy już międzynarodowy projekt, który będzie realizowany w tym laboratorium. Z MEiN pozyskaliśmy środki (tzw. SPUB) na Laboratorium Badań w Locie, które jest w trakcie tworzenia. Wspieramy samorząd w rozwiązywaniu problemów komunikacyjnych miasta. Współpracujemy w zakresie modernizacji obciążonego ostatnio lotniska w Jasionce. Nasi pracownicy skomercjalizowali wynalazek pn. „Tekstroniczny identyfikator RFID”, który przyczyni się do ochrony środowiska, umożliwi funkcjonowanie autonomicznego sklepu odzieżowego, budowanie autonomicznych pralek czy wydłużenia życia wyrobów branży tekstylnej. Współpracujemy również w zakresie bezpieczeństwa infrastruktury krytycznej. To tylko niewielka część sukcesów naukowców Politechniki Rzeszowskiej” – podkreślał rektor.
Rektor podkreślił znaczenie porozumień podpisanych z innymi uczelniami, realne działania realizowane w ramach rzeczywistych budżetów. Wspomniał o 3 mln złotych rocznie wydatkowanych na kształcenie, naukę i komercjalizację w ramach projektu Politechniczna Sieć Via Carpatia (realizowanego wraz z Politechnikami Białostocką i Lubelską), przyszłych działaniach, które będą realizowane w ramach Politechnicznej Sieci Obronności i Bezpieczeństwa (wraz z Politechnikami Świętokrzyską i Lubelską) czy też konsorcjum uczelni lotniczych i kosmicznych, w którego skład oprócz Politechniki Rzeszowskiej wchodzą Uniwersytet Gdański, Politechniki Warszawska, Śląska, Wrocławska, Poznańska, Łódzka i Gdańska oraz Akademia Górniczo-Hutnicza. Politechnika Rzeszowska jest zaangażowana w rozwój technologii kosmicznych. Podpisaliśmy między innymi umowę na budowę Centrum Obserwacyjnego Polskiej Agencji Kosmicznej w Bezmiechowej. Jako jedyna uczelnia w Polsce mamy podpisaną taką umowę. Intensywnie współpracujemy w tym zakresie z Polską Agencją Kosmiczną, która jest agencją wykonawczą Ministerstwa Rozwoju i Technologii i realizuje politykę państwa. Prof. Piotr Koszelnik przypomniał również, że uczelnia współpracuje z organizacjami sieciującymi uczelnie. Od wielu lat uczestniczy w sieci Uniwersytetów Europejskich czy europejskich Uniwersytetów Technicznych. W ciągu ostatnich dwóch lat Politechnika Rzeszowska została przyjęta do sieci Baltic University Program, Visegrad University Association oraz European Marketing and Management Association. „Zacieśniamy kooperację z krajami Azji: Chinami, Wietnamem i Uzbekistanem, w których młodzi ludzie są zainteresowani studiowaniem w Polsce. Nasi naukowcy współpracują z kolegami z Brazylii, Kolumbii, Meksyku czy Bliskiego Wschodu, czego wynikiem są wspólne publikacje. Kontynuujemy współpracę z uniwersytetami z Unii Europejskiej i Ukrainy – pomimo trudnej dla nich sytuacji” – mówił rektor.
„Na początku tej kadencji podkreślałem, że inwestycje rzeczowe są ważne, ale należy inwestować przede wszystkim w ludzi. Dlatego też pierwszą moją decyzją podjętą jesienią 2020 r. były podwyżki ze środków własnych uczelni dla pracowników niebędących nauczycielami akademickimi. W kolejnych latach także na podwyżki uruchamiano środki własne na łączną kwotę 5,3 mln zł. Proszę pamiętać, że decyzje podjęte np. w 2020 r. skutkują kumulacyjnie w kolejnych latach. To jednak ciągle zbyt mało, bo jak zatrzymać na uczelni asystenta czy wykwalifikowanego specjalistę administracji, gdy jego wynagrodzenie jest prawie równe najniższemu wynagrodzeniu w kraju. Mówiłem o tym rok temu, a dzisiaj przypomnę, że za kilka lat może już nie być profesorów (…). Założeniem reformy z 2019 roku, zwanej Konstytucją dla nauki, były radykalne zmiany struktury i dotychczasowych zasad funkcjonowania szkolnictwa wyższego i nauki w zamian za zwiększenie finansowania. Apeluję, my nie potrzebujemy już żadnej wielkiej reformy. Potrzebujemy dokończenia poprzedniej w zakresie finansowym. Narodowe Centrum Nauki jest finansowane w tej samej kwocie od kilku lat. (…) Rektorzy polskich uczelni od dziesięcioleci nie wiedzą w kwietniu, jaki będzie budżet ich uczelni w bieżącym roku. A przecież każda złotówka zainwestowana w szkolnictwo wyższe zwraca się kilkunastokrotnie. Oczywiście nie jest to zwrot natychmiastowy, potrzeba cierpliwości, ale jest on realny i przynosi korzyści zarówno dla regionu, całego kraju, jak i wszystkich obywateli. Można tego dowieźć na przykładzie każdej uczelni w naszym kraju, w tym także Politechniki Rzeszowskiej, pokazując dokonania całej społeczności akademickiej, nasz wkład w rozwój uczelni, regionu i państwa. Dowodem tego są np. wdrożenia i patenty opracowane przez naszych naukowców, których przykłady podawałem, oraz praca i zaangażowanie naszych absolwentów w poszczególnych sektorach gospodarki, np. lotniczym, motoryzacyjnym, budowlanym, informatycznym, chemicznym itp. Dlatego tak ważne jest odpowiednie finansowanie i wsparcie szkolnictwa wyższego, bez którego niemożliwe jest prowadzenie badań na światowym poziomie i kształcenie kolejnych pokoleń młodych ludzi. Jako rektor uczelni mam obowiązek o to apelować” – powiedział prof. Piotr Koszelnik.
„Drodzy Pracownicy Politechniki Rzeszowskiej, Koleżanki i Koledzy, funkcjonowanie i rozwój naszej uczelni nie jest i nigdy nie będzie możliwy bez waszej pracy, która przynosi widoczne efekty, waszego zaangażowania i ogromnej pasji, które widzę każdego dnia. I za to wszystko bardzo dziękuję. Dziękuję za to, że tworzymy zgrany i ambitny zespół, którego fundamentem jest zaufanie, szczerość i wzajemny szacunek. To zaszczyt, kierować uczelnią, na której pracują tak oddani ludzie. Nowy rok akademicki rozpoczynamy z ambitnymi planami i marzeniami, jednak jestem przekonany, że razem sprostamy każdemu wyzwaniu. Niech to będzie dobry rok dla nas wszystkich” – podkreślał rektor.
Goście wydarzenia
Na inaugurację przybyło wielu gości, m.in.: posłowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Krystyna Skowrońska, Wiesław Buż, Andrzej Szlachta, wojewoda podkarpacki dr Ewa Leniart, członek zarządu województwa podkarpackiego Stanisław Kruczek, wiceprezydent Miasta Rzeszowa Jolanta Kaźmierczak, wiceprzewodniczący Rady Miasta Rzeszowa Waldemar Szumny, starosta powiatu rzeszowskiego Józef Jodłowski, starosta powiatu jasielskiego Adam Pawluś, starosta powiatu ropczycko-sędziszowskiego Witold Darłak, starosta powiatu brzozowskiego Zdzisław Szmyd, podkarpacki kurator oświaty Małgorzata Rauch, rektorzy wielu polskich uczelni wyższych, przedstawiciele służb mundurowych i instytucji współpracujących z uczelnią, dyrektorzy szkół średnich, reprezentanci kultury i mediów, rektorzy minionych kadencji – prof. Tadeusz Markowski, prof. Marek Orkisz i prof. Andrzej Sobkowiak oraz doktorzy honoris causa naszej uczelni prof. Leszek Trybus i Marek Darecki.
Ślubowanie studentów i doktorantów
Ważną częścią uroczystości było ślubowanie przedstawicieli studentów pierwszego roku, które poprowadziła prorektor ds. kształcenia dr hab. Iwona Włoch, prof. PRz, oraz przedstawicieli doktorantów Szkoły Doktorskiej Nauk Inżynieryjno-Technicznych PRz, które poprowadził prorektor ds. nauki dr hab. inż. Lesław Gniewek, prof. PRz. JM Rektor dokonał pasowania studentów i doktorantów.
Wręczenie certyfikatów ukończenia szkolenia do licencji pilota komunikacyjnego
Po odśpiewaniu przez Chór Akademicki Politechniki Rzeszowskiej Gaudeamus Igitur zostały wręczone certyfikaty ukończenia szkolenia do licencji pilota komunikacyjnego. Tę część uroczystości poprowadził prorektor ds. rozwoju i współpracy z otoczeniem prof. dr hab. inż. Jarosław Sęp. W tym roku 23 studentów kierunku lotnictwo i kosmonautyka, specjalności „pilotaż” zakończyło szkolenie i uzyskało certyfikat. Certyfikaty i pagony pilotom wręczyli JM Rektor i dyrektor Ośrodka Kształcenia Lotniczego dr inż. Arkadiusz Rzucidło.
Miłym akcentem była informacja o nadaniu wyróżnienia prymusowi wśród lotników mgr. inż. Adrianowi Kubikowi przez Światowe Stowarzyszenie Lotników Polskich. Akt wyróżnienia wręczył wiceprezes Światowego Stowarzyszenia Lotników Polskich prof. Marek Grzegorzewski.
Podczas uroczystości przemówienie wygłosili m.in.: wojewoda podkarpacki dr Ewa Leniart, członek zarządu województwa podkarpackiego Stanisław Kruczek, wiceprezydent miasta Rzeszowa Jolanta Kaźmierczak. Głos zabrali również przedstawiciele środowiska studentów i doktorantów –przewodniczący Samorządu Studenckiego Politechniki Rzeszowskiej Jan Wrona oraz przewodniczący Krajowej Rady Doktorantów Michał Klimczyk.
Medal „Zasłużonym dla Politechniki Rzeszowskiej”
Wręczono również medale „Zasłużonym dla Politechniki Rzeszowskiej”. Wyróżnienie to otrzymali: Małgorzata Kubiś, HR Leader w Deloitte CE Business Services Center Sp.z o.o., w uznaniu zasług dla rozwoju Politechniki Rzeszowskiej, mgr Aneta Borecka-Śpiewla, prof. dr hab. inż. Wiktor Bukowski, dr inż. Małgorzata Łatka, inż. Jacek Maślanka. Tę uroczystości poprowadził prorektor ds. studenckich prof. dr hab. Grzegorz Ostasz.
Rok akademicki 2023/2024 rozpoczęty
„Droga Młodzieży Akademicka, Szanowni Zebrani zgodnie z tradycją ogłaszam rok akademicki 2023/2024 na Politechnice Rzeszowskiej za rozpoczęty” – powiedział JM Rektor, uderzając trzy razy berłem, a Chór Akademicki odśpiewał Gaude Mater Polonia. Wykład inauguracyjny „Materiały i technologie dla lotnictwa. Wyzwania i perspektywy” wygłosiła prof. dr hab. inż. Romana Ewa Śliwa.
